|
نَسَبامامعلی(ع)
تبار مردمان، نشاندهنده چگونگی شخصیت، اندیشه و فرهنگ آنان است. انسانهای وارسته، نیک اندیش و فرزانه، غالباً ریشه در خاندانهای فرهیخته، ارجمند و تربیت یافته دارند، و بدکرداران زشتخو، از دامنهای ناسالم برمیآیند و ریشه در تبارهای بد سِگال دارند. پیامبران، برترین چهرههای تاریخاند و قلّههای افراشته شرف، کرامت و ارجمندی، و چنیناند چهرههایی که از آن خاندانها بر میآیند و ریشه در خانههای والایِ رسولان دارند.
امیر مؤمنان علیعلیه السلام، چونان پیامبر خدا ریشه در تبار پاک و دودمان ارجمند ابراهیمعلیه السلام (قهرمان توحید، دلداده وارسته خداوند، بنیانگذار آیین حج، و نمادِ یکتاپرستی و شرک ستیزی) دارد. بدین سان، سخن گفتن از نیای پیامبر خدا، سخن گفتن از نیای مولاست و بازگویی چگونگی تبار پیامبر خدا، وا گویی چگونگی تبار علیعلیه السلام. پیامبرصلی الله علیه وآله در باره نیاکان خود فرمود:
خداوند از فرزندان ابراهیم، اسماعیل را برگزید واز پسران اسماعیل، بنیکنانه را و از بنی کنانه، قریش را و از قریش، بنی هاشم را و از بنی هاشم، مرا.[1].
بدین سان، بنی هاشم، زبده خاندانهاست و پیامبرصلی الله علیه وآله و علیعلیه السلام، برگزیده این خانداناند. چنین است که مولا در توصیف تبار پیامبر خدا میفرماید:
خاندانش بهترین خاندان و ریشهاش بهترین ریشه است. در حرم رویید و در کَرَم بالید. شاخههایش بلند است و میوههایش دور از دسترس.[2].
به واقع، این ستایش، ستایش تبار مولا نیز هست؛ چه، پیامبر خدا فرمود:
من و علی از یک ریشهایم.[3].
و فرمود:
گوشت او گوشت من است و خون او خون من.[4].
بدین سان، خاندان پیامبرصلی الله علیه وآله وعلیعلیه السلام، خاندان نبوت است و تبار آن بزرگواران، تبار نور است و کرامت. بنیهاشم، برگزیدگانِ نسل ابراهیماند و با ویژگیهایی چون طهارت، فصاحت، سماحت، شجاعت، ذکاوت، حیا، عفت، بردباری، شکیبایی و...[5] در میان قبیلههای عرب، ممتاز و از جایگاهی بس بلند، برخوردار.
1. المناقب - به نقل از مصعب بن عبد اللَّه -:او، علی پسر ابوطالب، پسر عبدالمطّلب، پسر هاشم، پسر عبد مناف، پسر قُصَی، پسر کلاب، پسر مُرّه، پسر کعب، پسر لُؤَی، پسر غالب، پسر فِهر، پسر مالک، پسر نضر، پسر کنانه، پسر خُزیمه، پسر مُدرکه، پسر الیاس، پسر مُضَر، پسر نزار، پسر مَعْد، پسر عدنان است؛ و نام ابوطالب، عبد مناف است.[6].
2. شرح نهج البلاغة: او ابوالحسن علی، پسر ابوطالب - که نام او عبدمناف است -، پسر عبدالمطّلب - که نام او شیبه است -، پسر هاشم - که نام او عمرو است -، پسر عبد مناف، پسر قُصَی است.[7].
3. امام علیعلیه السلام - از سخنانش بر منبر بصره -: نام پدرم عبدمناف بود، پس کنیه بر نام، غلبه پیدا کرد، و نام عبدالمطّلب، عامر بود، پس لقب بر نام، غلبه پیدا کرد، و نام هاشم، عمرو بود، پس لقب بر نام، غلبه پیدا کرد، و نام عبدمناف، مغیره بود، پسلقب بر نام، غلبه پیدا کرد، ونام قصی، زیدبود، پس اَعرابْ او را «مجمع» نامیدند؛ زیرا او آنها را از جاهای دور در مکّه جمع کرد. پس لقب بر نام، غلبه پیدا کرد.[8].
4. پیامبر خداصلی الله علیه وآله: من و علی از یک نور آفریده شدیم... پس پیوسته خدای عز و جل ما را از صُلبهای پاک به رَحِمهای پاک انتقال داد تا ما را به عبدالمطّلب رسانْد.[9].
ر. ک: ج 8، ص 73 (آفرینش). | 
:جستجو